Trong khi phương Tây theo đuổi Memecoins và ETF, châu Phi đang xây dựng khả năng chống chịu Blockchain

Tại Tây Âu và Bắc Mỹ, tài chính phi tập trung, thường được gọi là DeFi, chủ yếu được nhìn nhận dưới góc độ đầu tư.

Bài viết/opinion editorial sau đây được viết bởi Kamal Youssefi, Chủ tịch Hiệp hội Hashgraph.

Cách Blockchain Có Thể Thay Thế Các Hệ Thống Tài Chính Hỏng

Các nhà quản lý tài sản tham gia vào DeFi đang quảng bá các sản phẩm bao gồm staking, chiến lược lợi suất, quỹ ETF theo chủ đề, và thậm chí một sản phẩm theo dõi các đồng meme gắn liền với cảm xúc chính trị Mỹ. Hàng tỷ đô la đang chảy vào việc kỹ thuật tài chính cho những sản phẩm và dịch vụ này. Nhìn qua Châu Phi, blockchain đang đảm nhận một vai trò khác, không phải là tài sản đầu cơ, mà là một kho lưu trữ giá trị và một cổng đến các công cụ tài chính thiết yếu nơi mà các hệ thống truyền thống thiếu sót.

Lục địa châu Phi là nơi có dân số trẻ nhất và kết nối kỹ thuật số nhiều nhất trên Trái Đất, với dấu hiệu không chậm lại. Vào năm 2024, khu vực hạ Sahara đã vượt qua 500 triệu người dùng dịch vụ tiền di động, nhấn mạnh sự chấp nhận tài chính ưu tiên di động. Tuy nhiên, sự bao gồm thực sự vẫn còn chậm lại. Một con số đáng kinh ngạc là 51% người lớn ở khu vực hạ Sahara vẫn không có tài khoản ngân hàng. Và điều này không chỉ do thiếu khả năng tiếp cận, mà còn do bị khóa khỏi các công cụ cho phép di chuyển lên, bao gồm chuyển tiền, bảo hiểm, tín dụng hợp lý và tiết kiệm an toàn.

Trên khắp châu Phi, tài chính phi tập trung không phải là một xu hướng nhất thời mà đang trở thành một nhu cầu thiết thực. Sự chấp nhận đang gia tăng, đặc biệt là trong các ứng dụng ngang hàng. Trong bảng chỉ số chấp nhận năm 2024 của Chainalysis, theo dõi các quốc gia sử dụng DeFi và các công nghệ tương tự, Nigeria đứng thứ hai toàn cầu, với Kenya, Ghana và Nam Phi nằm trong top 30. Châu Phi cận Sahara dẫn đầu thế giới về việc sử dụng tập trung vào bán lẻ, với 95% giá trị giao dịch trên chuỗi đến từ các giao dịch dưới 10.000 USD, hầu hết dưới 1.000 USD. Đây không phải là các giao dịch thể chế hay cược đầu cơ, mà là những người thực sự sử dụng blockchain cho những nhu cầu thực tế của họ trong việc bảo tồn tiết kiệm trong thời kỳ lạm phát, giảm phí chuyển tiền, và tiếp cận các công cụ tài chính mà ngân hàng và tiền di động thường không thể cung cấp.

DeFi Cung Cấp Một Giải Pháp Nơi Các Hệ Thống Tài Chính Truyền Thống Đã Thất Bại

Stablecoins đang nổi lên như một trong những trường hợp sử dụng Web3 mạnh mẽ nhất của Châu Phi. Với việc tiếp cận hạn chế đối với các đồng tiền địa phương có giá trị ổn định và ngân hàng chính thức, người dân đang chuyển sang các tài sản gắn với đô la như USDT và USDC để sử dụng trong các giao dịch hàng ngày quan trọng, bao gồm giữ giá trị, thanh toán xuyên biên giới và trả tiền cho nhà cung cấp. Theo Chainalysis, stablecoins hiện chiếm 43% tổng khối lượng giao dịch blockchain trong khu vực.

Những ví dụ này phản ánh việc sử dụng thực tế ngày nay, không phải là cách sử dụng lý thuyết. Tại khu định cư Kibera ở Kenya, các dự án từ cộng đồng đang cho phép thương mại ngang hàng với Bitcoin và stablecoin, giúp người dùng tránh các khoản phí tiền di động và bất kỳ sự kiểm soát nào từ ngân hàng. Yellow Card là một nền tảng Web3 hàng đầu ở châu Phi, gần đây đã báo cáo sự tăng trưởng lớn trong các giao dịch được hỗ trợ bởi stablecoin ở hơn 20 quốc gia, báo hiệu một sự chuyển mình rộng rãi hơn về blockchain như một cơ sở hạ tầng, không phải là đầu tư.

Đó là một tín hiệu rõ ràng rằng trên khắp lục địa, DeFi không chỉ là một loại tài sản; nó đang hoạt động như một hạ tầng tài chính.

Phong Trào Blockchain Của Châu Phi Đang Được Xây Dựng Từ Căn Bản

Trong khi các tiêu đề toàn cầu tập trung vào suy đoán và quy định về DeFi, tài sản blockchain mạnh nhất của Châu Phi không phải là một đồng coin; mà là những người xây dựng của nó. Theo Báo cáo Blockchain Châu Phi 2024 của CV VC, các startup Web3 chiếm 6,4% tổng số vốn đầu tư mạo hiểm tại Châu Phi trong nửa đầu năm 2024, gần gấp đôi mức trung bình toàn cầu là 3,5%. Điều này không chỉ thể hiện sự tò mò của nhà đầu tư; mà còn phản ánh niềm tin vào các giải pháp do Châu Phi dẫn dắt cho các thách thức của Châu Phi.

Điều làm cho nguồn vốn này có ý nghĩa là nơi nó đang đến. Các nhà phát triển từ Nairobi đến Lagos đến Accra không chỉ đang áp dụng Web3, họ còn đang xây dựng hạ tầng cốt lõi từ đầu. Trong nhiều trường hợp, họ hoàn toàn bỏ qua các hệ thống kế thừa, thiết kế các công cụ chuyển tiền xuyên biên giới, ứng dụng cho vay phi tập trung và các giao thức danh tính dựa trên blockchain đặc biệt cho những thị trường đã lâu bị bỏ rơi bởi tài chính truyền thống. Theo báo cáo Cảnh quan Web3 Nigeria đầu tiên của công ty đầu tư mạo hiểm Hashed Emergent, chỉ riêng ở Nigeria, số lượng nhà phát triển Web3 đã tăng 28% so với năm trước trong năm 2024, chiếm 4% tổng số nhà phát triển Web3 mới trên toàn cầu, tỷ lệ cao nhất của bất kỳ quốc gia nào ở châu Phi.

Một số dự án blockchain thú vị nhất trên lục địa đã đi vào hoạt động. Tại Kenya, chẳng hạn, Kotani Pay cho phép chuyển tiền stablecoin qua SMS, loại bỏ nhu cầu về smartphone hoặc gói dữ liệu. Ayoken, một thị trường NFT pan-Africa, giúp các nghệ sĩ và người sáng tạo tiếp cận các nguồn doanh thu toàn cầu. Trong khi đó, Jambo, được thành lập tại Congo, đang xây dựng một "siêu ứng dụng" dựa trên blockchain cho phép giới trẻ kiếm tiền, học hỏi và giao dịch, tất cả mà không cần phụ thuộc vào các hệ thống tài chính truyền thống.

Đây không còn là câu chuyện về việc chấp nhận thụ động. Đây là một phong trào nội địa, được tài trợ, thành lập và hình thành bởi những người xây dựng châu Phi, định hình tương lai tài chính theo cách của họ.

Châu Phi Đang Điều Hướng Những Vấn Đề Khó Nhất Của Blockchain, Và Xây Dựng Qua Chúng

Các nhà xây dựng châu Phi đang giải quyết những vấn đề khó khăn nhất trong việc áp dụng Web3 trước tiên. Họ được thiết kế dựa trên sự hạn chế, không phải sự phong phú. Những đột phá đang diễn ra trên khắp lục địa không chỉ liên quan đến đổi mới, mà còn về nhu cầu.

Ba thách thức nổi bật: cơ sở hạ tầng không đáng tin cậy, bị loại trừ khỏi các hệ thống ID chính thức, và chi phí cao để chuyển tiền qua biên giới. Tại Nigeria, việc thay đổi quy định từ lệnh cấm ngân hàng năm 2021 đến hướng dẫn cấp phép năm 2023 đã thúc đẩy các nhà phát triển xây dựng các hệ thống bền vững, tuân thủ có thể thích ứng với cả hai đường ray truyền thống và phi tập trung. Ở nơi khác, các startup đang xây dựng các công cụ phản ánh thực tế trên mặt đất. Fonbnk, chẳng hạn, cho phép người dùng chuyển đổi thời gian gọi trả trước thành stablecoin mà không cần thiết bị thông minh, tài khoản ngân hàng hoặc truy cập vào cửa hàng ứng dụng.

Phí chuyển tiền cao cũng vẫn là một rào cản lớn ở Châu Phi, nơi mà nhiều người phụ thuộc vào tiền từ người thân ở nước ngoài. Các nhà cung cấp truyền thống thì tốn kém, chậm chạp và yêu cầu tài khoản ngân hàng, thường ngoài tầm với. Các giao dịch dựa trên blockchain giảm phí xuống dưới 1%, được giải quyết trong vài phút và chỉ cần một chiếc smartphone, cung cấp một giải pháp nhanh chóng và bao trùm hơn.

Những thách thức không chỉ thuần túy là kỹ thuật; chúng cũng mang tính xã hội. Tình trạng thất nghiệp cao ở giới trẻ và sự thiếu tin tưởng của công chúng vào các tổ chức công đã tạo ra không gian cho những hành vi rủi ro và đầu cơ. Như Future Africa đã lưu ý, những mô hình này thường phản ánh những nhu cầu kinh tế sâu sắc hơn, không phải chỉ là sự chạy theo cơn sốt. Để phản ứng, một số nền tảng đang thêm các biện pháp bảo vệ, chẳng hạn như giới hạn chi tiêu và các gợi ý giáo dục, để bảo vệ người dùng. Bằng cách xây dựng cho cả thực tế cấu trúc và xã hội, các nhà phát triển châu Phi đang thử thách blockchain trong những môi trường khó khăn nhất. Bằng cách làm như vậy, họ đang cung cấp một bản thiết kế cho các hệ thống tài chính bao gồm những người lâu nay bị bỏ rơi.

Tương lai của Web3 sẽ không được xây dựng trong một thị trường tăng giá, nó đang được xây dựng ở châu Phi

Châu Phi không theo chu kỳ cường điệu; nó đang xây dựng điều gì đó khác biệt: một hệ thống tài chính song song được sinh ra từ nhu cầu. Trên toàn lục địa, blockchain đang nổi lên như một phản ứng thực tiễn trước sự không chắc chắn về quy định, sự bất ổn của tiền tệ, chi phí chuyển tiền cao và sự loại trừ khỏi tài chính truyền thống. Stablecoin giúp bảo tồn giá trị, công cụ xuyên biên giới làm giảm phí giao dịch, và blockchain lấp đầy các khoảng trống quan trọng nơi mà ngân hàng và tiền di động không đáp ứng được.

Nhưng không chỉ là về việc sử dụng, mà còn về sự đổi mới. Các nhà phát triển châu Phi đang xây dựng cơ sở hạ tầng và công cụ tùy chỉnh phù hợp với thực tế địa phương, bất chấp những thách thức như kết nối không đáng tin cậy, quy định thay đổi và các động lực xã hội phức tạp. Họ đang đẩy ranh giới của những gì blockchain có thể làm, dưới những điều kiện thử thách tính hữu ích thực sự của nó.

Nếu việc áp dụng đại chúng là mục tiêu, đã đến lúc phải theo dõi các tín hiệu thực sự, và tất cả các dấu hiệu đều chỉ về châu Phi.