Cuộc tranh chấp pháp lý giữa Nike và RTFKT: Ảnh hưởng đến thế giới Web3

Vào tháng 12 năm 2024, một cuộc chiến pháp lý được chú ý diễn ra trong lĩnh vực Web3. Gã khổng lồ thương hiệu thể thao Nike đang phải đối mặt với một vụ kiện tập thể trị giá 5 triệu đô la, nguyên đơn là những người sở hữu thương hiệu NFT RTFKT mà họ đã mua lại. Vụ án này không chỉ thu hút sự quan tâm rộng rãi trong ngành mà còn có khả năng trở thành một tiền lệ quan trọng, lần đầu tiên các tòa án Hoa Kỳ xem xét một cách hệ thống tính chất của NFT và trách nhiệm thương hiệu, ảnh hưởng sâu sắc đến ranh giới tuân thủ của các doanh nghiệp truyền thống trong ngành Web3.

RTFKT là một công ty chuyên về thời trang kỹ thuật số và công nghệ, đã được Nike mua lại vào năm 2021. Trong thời gian hoạt động, công ty đã cho ra mắt những đôi giày thể thao NFT số và vật lý mang biểu tượng Swoosh đặc trưng của Nike. Tuy nhiên, vào ngày 3 tháng 12 năm 2024, RTFKT bất ngờ thông báo sẽ dần dừng hoạt động, quyết định này đã gây ra sự không hài lòng mạnh mẽ từ phía những người sở hữu.

Nguyên đơn cáo buộc Nike đã lợi dụng sức ảnh hưởng của thương hiệu và tầm nhìn lâu dài để thổi phồng giá trị của NFT RTFKT, nhưng cuối cùng lại "lặng lẽ từ bỏ" dự án này, cấu thành cái gọi là "chạy trốn nhẹ nhàng" (soft rug pull). Hành vi này không phải là bán tháo bạo lực, mà là sự lệch hướng dần dần nhưng với ý định chủ quan hoặc sơ suất nghiêm trọng của bên dự án so với lộ trình phát triển đã định, dẫn đến việc NFT vốn có tiềm năng dần mất giá trị.

Các điểm tranh chấp chính của vụ án này bao gồm:

1. RTFKT NFT có cấu thành "chứng khoán chưa đăng ký" không?
2. Nike có lừa dối người tiêu dùng không?
3. Việc RTFKT ngừng hoạt động có trở thành chứng cứ quan trọng hay không?

Trong việc xác định chứng khoán, tòa án sẽ dựa trên tiêu chuẩn "Kiểm tra Howey" để xác định liệu NFT RTFKT có được bán như một "hợp đồng đầu tư" hay không. Tuy nhiên, việc chứng minh rằng những NFT này thuộc loại chứng khoán không hề dễ dàng.

Ngoài logic kiện tụng theo luật chứng khoán, đội ngũ nguyên đơn còn áp dụng chiến lược "đường đôi". Một mặt, họ cáo buộc Nike không thực hiện đầy đủ việc công bố khi quảng bá NFT, mặt khác, họ viện dẫn luật bảo vệ người tiêu dùng của các bang như New York và California để chỉ trích Nike không thực hiện cam kết về "tính khả dụng trong tương lai và hỗ trợ liên tục".

Việc chính thức ngừng hoạt động của thương hiệu RTFKT được nguyên đơn coi là việc Nike từ bỏ dự án, vi phạm những sự thật then chốt trong quảng bá. Các chủ sở hữu NFT tin rằng, họ mua những tài sản số này dựa trên "sự kỳ vọng hợp lý" rằng Nike sẽ tiếp tục đầu tư nguồn lực và hỗ trợ cho hệ sinh thái này.

Dù kết quả cuối cùng ra sao, vụ việc này sẽ gióng lên hồi chuông cảnh tỉnh cho các thương hiệu:

• Nếu nguyên đơn thắng kiện, hành vi của doanh nghiệp trong thế giới Web3 sẽ bị xem xét chặt chẽ hơn.
• Khi các doanh nghiệp phát hành NFT trong tương lai, có thể cần tránh đưa ra những cam kết khó thực hiện lâu dài.
• Ý định đầu tư tổng thể của thương hiệu vào NFT có thể giảm.

Vụ án này sẽ mang lại ba ảnh hưởng sâu rộng cho thế giới Web3:

1. Định nghĩa tư pháp về việc NFT có phải là chứng khoán hay không.
2. Các thương hiệu truyền thống có cần chịu trách nhiệm lâu dài cho tài sản số hay không.
3. Doanh nghiệp làm thế nào để cân bằng đổi mới và rủi ro pháp lý trong Web3.

Trong tương lai, mỗi dự án NFT "phát hành trước, lập kế hoạch sau" có thể sẽ phải đối mặt với khả năng bị truy cứu trách nhiệm nhiều hơn. Trường hợp này không chỉ liên quan đến Nike và RTFKT, mà còn ảnh hưởng đến cách thức tham gia và ranh giới trách nhiệm của các doanh nghiệp truyền thống trong toàn bộ hệ sinh thái Web3.