Cuộc chiến thuế quan bùng nổ trở lại: Tiếng vọng lịch sử và tương lai của thị trường tiền điện tử

Gần một thế kỷ trước, Đạo luật Thuế Smoot-Hawley năm 1930 đã gây ra những tác động tiêu cực sâu rộng đến nền kinh tế toàn cầu. Chính sách này, lấy lý do bảo vệ ngành công nghiệp trong nước, cuối cùng đã biến thành một thảm họa thương mại toàn cầu, làm trầm trọng thêm mức độ nghiêm trọng của cuộc Đại Suy Thoái. Đến ngày nay, bóng ma của chủ nghĩa bảo hộ thương mại vẫn chưa thể xóa bỏ.

Vào tháng 4 năm 2025, Mỹ tuyên bố sẽ tăng thuế đối với hàng hóa Trung Quốc lên 125%, khiến thị trường toàn cầu lại rơi vào hoảng loạn. Bộ Thương mại Trung Quốc nhanh chóng phản ứng, cho biết nếu phía Mỹ tiếp tục chơi trò "chơi số thuế", phía Trung Quốc sẽ không để tâm và giữ quyền phản công thêm. Trong khi đó, chính phủ Mỹ đã đề xuất "tạm ngừng thuế 90 ngày" đối với 75 quốc gia, giảm mức thuế chung xuống còn 10%, nhưng đặc biệt loại trừ Trung Quốc, Mexico và Canada. Chiến lược thương mại có mục tiêu này không chỉ gia tăng rủi ro tách rời kinh tế Trung-Mỹ mà còn khiến thị trường mã hóa - chiến trường mới cho dòng vốn toàn cầu - đối mặt với những thách thức mới.

Cảnh báo từ lịch sử

Bài học từ Đạo luật Thuế quan Smoot-Hawley những năm 1930 đáng để chúng ta suy ngẫm. Vào thời điểm đó, các quốc gia rơi vào vòng luẩn quẩn của thuế quan trả đũa, cuối cùng dẫn đến sự sụp đổ của hệ thống thương mại quốc tế. Đây được coi là một trong những chính sách thương mại gây hại nhất của thế kỷ 20, đã gióng lên hồi chuông cảnh báo cho các nhà quyết định ngày nay: chủ nghĩa bảo hộ thương mại chưa bao giờ là phương thuốc tốt để giải quyết vấn đề kinh tế.

Năm 1930, Quốc hội Mỹ thông qua đạo luật này, nâng cao thuế nhập khẩu lên mức cao lịch sử trung bình là 59%. Mặc dù mục đích ban đầu là để bảo vệ các ngành công nghiệp trong nước bị ảnh hưởng bởi cuộc Đại Khủng Hoảng, nhưng nó đã gây ra những phản ứng dây chuyền thảm khốc. Các đối tác thương mại chính trên toàn cầu nhanh chóng thực hiện các biện pháp trả đũa, dẫn đến việc thương mại quốc tế suy giảm gần hai phần ba trong giai đoạn 1929-1934, xuất khẩu của Mỹ giảm 70%, tỷ lệ thất nghiệp toàn cầu tiếp tục xấu đi. Chính sách này không những không cứu vãn được nền kinh tế Mỹ mà còn làm sâu sắc thêm ảnh hưởng của cuộc Đại Khủng Hoảng, phơi bày những thiếu sót chí mạng của chủ nghĩa bảo hộ thương mại: trong nền kinh tế toàn cầu hóa, việc đơn phương nâng cao rào cản thương mại chắc chắn sẽ dẫn đến phản ứng ngược. Ảnh hưởng sâu xa hơn là đạo luật này đã phá hoại nền tảng hợp tác thương mại đa phương quốc tế, khuyến khích cảm xúc quốc gia chủ nghĩa kinh tế, đặt nền móng cho sự sụp đổ của trật tự kinh tế quốc tế trước Thế chiến II.

Chiến lược thuế quan hiện tại

Cuộc chiến thuế quan vào năm 2025 khác với năm 1930. Hoa Kỳ đang cố gắng tái cấu trúc chuỗi cung ứng toàn cầu thông qua "cuộc chiến thuế quan có chọn lọc" - một mặt gây áp lực lớn lên Trung Quốc, mặt khác tạm thời làm dịu quan hệ với các quốc gia khác. Chiến lược "chia để trị" này có vẻ khéo léo, nhưng thực chất ẩn chứa rủi ro. Là nền kinh tế lớn thứ hai thế giới, Trung Quốc không còn là một quốc gia yếu thế trong thương mại phản ứng thụ động như những năm 1930. Đối mặt với việc Hoa Kỳ áp thuế, Trung Quốc chọn thái độ "không quan tâm" với cách xử lý lạnh lùng, đồng thời thúc đẩy nhanh chóng việc "giảm thiểu đô la Mỹ". Sự kiên định trong chiến lược này khiến thị trường nhận ra rằng, cuộc chiến thương mại mới có thể sẽ không chuyển biến thành một cuộc chiến toàn diện như những năm 1930, mà là một cuộc chiến tiêu hao kéo dài hơn.

Thị trường tiền điện tử的反应

Chính sách thuế quan của chính phủ Mỹ đã gây ra những cơn chấn động mạnh mẽ trên thị trường tài chính toàn cầu, thị trường tiền điện tử cũng chịu ảnh hưởng nặng nề. Giá Bitcoin đã giảm từ 83,500 USD xuống còn 74,500 USD, trong khi Ethereum giảm nhiều hơn, từ 1,800 USD xuống còn 1,380 USD, tổng giá trị vốn hóa của các đồng mã hóa nhỏ hơn đã giảm hơn 40%. Tính thanh khoản của thị trường rõ ràng đã thu hẹp, dòng vốn hàng tháng vào Bitcoin đã giảm mạnh từ đỉnh điểm 100 tỷ USD xuống còn 6 tỷ USD, trong khi Ethereum đã chuyển sang dòng vốn ròng ra 6 tỷ USD. Mặc dù đã có một đợt bán tháo "đầu hàng" quy mô lớn, nhưng với sự sụt giảm giá, quy mô thua lỗ đã dần thu hẹp lại, cho thấy áp lực bán trong ngắn hạn có thể sắp cạn kiệt.

Xét từ góc độ phân tích kỹ thuật, 93,000 USD đã trở thành mức kháng cự quan trọng để Bitcoin lấy lại động lực tăng giá, trong khi khoảng 65,000-71,000 USD là vùng hỗ trợ cốt lõi mà bên mua phải giữ vững. Thị trường hiện đã bước vào giai đoạn then chốt, nếu phá vỡ mức hỗ trợ, có thể dẫn đến phần lớn nhà đầu tư rơi vào thua lỗ, gây ra sự điều chỉnh thị trường mạnh mẽ hơn. Tổng thể, thị trường tiền điện tử rất nhạy cảm với sự thay đổi của tính thanh khoản toàn cầu, sự không chắc chắn do chính sách thuế lần này đã gây ra ảnh hưởng rộng rãi, khả năng thị trường ổn định sẽ phụ thuộc vào xu hướng chính sách tiếp theo và tình hình dòng vốn quay trở lại.

Trong cuộc chơi này, thị trường tiền điện tử vừa là người nhận chịu thụ động, vừa là biến số chủ động. Điều đáng suy ngẫm là: khi tình hình quốc tế căng thẳng, hệ thống tiền tệ toàn cầu bất ổn, nhà đầu tư còn có thể tìm đâu ra một phương thức lưu trữ giá trị số hiếm hoi, toàn cầu, không bị kiểm soát bởi bất kỳ chính phủ hay thực thể đơn lẻ nào? Có lẽ, khi uy tín của trật tự cũ bị xói mòn bởi các cuộc chiến thương mại, hạt giống của hệ thống mới đã âm thầm nảy mầm.