Quản trị DAO: Hình thức tổ chức xã hội mới trong thời đại Blockchain

Trong thế giới thực mà chúng ta sống, các loại quản lý thường được quyết định bởi một hoặc nhiều trung tâm, có hệ thống cấp bậc nghiêm ngặt và cấu trúc rõ ràng. Tuy nhiên, với sự ra đời và phát triển của Bitcoin, cũng như một loạt hệ sinh thái phát sinh từ đó, chúng ta bắt đầu khám phá một tư duy hoàn toàn mới - hệ thống hợp tác mà mọi người đều có thể tham gia.

Hình thức tổ chức xã hội mới này ban đầu có nguồn gốc từ mạng Ethereum. Khoảng hai năm trước, khi cơn sốt ICO bùng nổ, mọi người đã hình dung ra một mô hình tổ chức sáng tạo từ mạng Ethereum. Thông qua hợp đồng thông minh, bất kỳ ai cũng có thể huy động vốn trên mạng và phát hành token, những người tham gia nắm giữ token có thể tham gia quản trị dự án, không cần phép, mọi người bình đẳng, lấy mã code làm quy tắc.

Đây là sự nảy sinh của tư tưởng quản trị của tổ chức tự trị phi tập trung DAO( ). Rõ ràng, ý tưởng ban đầu không chín chắn, hầu hết các nỗ lực ban đầu đều kết thúc bằng thất bại. Sau hai năm khám phá và thực hành, hình thức tổ chức mới này dần dần được định nghĩa và hoàn thiện một cách chính xác hơn.

DAO là viết tắt của Decentralized Autonomous Organization, là mô hình hành vi hợp tác tự phát được hình thành bởi một nhóm đạt được sự đồng thuận, dựa trên nguyên tắc cốt lõi của Blockchain, với sự đồng sáng tạo, đồng xây dựng, đồng quản lý và chia sẻ. Nó là sản phẩm phát sinh sau khi Blockchain giải quyết vấn đề niềm tin giữa người với người, là một cuộc cách mạng tiến hóa trong lịch sử hợp tác của nhân loại, về bản chất là một hình thức ứng dụng của công nghệ Blockchain. Thực tế, Bitcoin, như một giao thức phân tán phi tập trung đầu tiên, được coi là DAO hoàn chỉnh đầu tiên. DAO cần lập trình ban đầu, nhưng một khi quy tắc đã được thiết lập, nó sẽ tự động hoạt động, thực hiện chức năng của mình mà không bị can thiệp từ bên ngoài.

Trong trạng thái lý tưởng của DAO, quản lý được mã hóa, lập trình hóa và tự động hóa. "Mã là pháp luật", cấu trúc tổ chức chuyển từ hình chóp thành phân tán, quyền lực được thực hiện phi tập trung, mô hình quản lý chuyển từ kiểu bậc thang sang tự quản cộng đồng, hoạt động của tổ chức không còn phụ thuộc vào cấu trúc công ty truyền thống, mà được thay thế bởi các cộng đồng tự quản cao. Tuân theo các nguyên tắc bình đẳng, tự nguyện, tương hỗ và có lợi cho nhau, mỗi nút tổ chức sẽ hợp tác hiệu quả dựa trên ưu thế và khả năng của mình, dưới cơ chế khuyến khích bằng mã thông báo, tạo ra hiệu ứng phối hợp mạnh mẽ.

Tuy nhiên, quản trị DAO đang đối mặt với nhiều thách thức trong thực tế. Nó không chỉ liên quan đến cuộc chơi của bản chất con người, mà còn bao gồm cuộc chơi của hình thái xã hội và lợi ích, để đạt được mục tiêu thống nhất và đạt được cân bằng, thật sự rất khó khăn. DAO không phải là một hệ thống bỏ phiếu đơn giản mà thiểu số phục tùng đa số, những người bình thường thực sự tham gia vào đó thường rất ít, trí tuệ vẫn tập trung trong tay một số ít người. Đồng thời, sự bất mãn của người dân đối với tầng lớp tinh hoa có thể gây ra một số rối loạn, ảnh hưởng đến việc thực hiện quản trị một cách hiệu quả.

Hiện tại, trong lĩnh vực blockchain, việc khám phá về quản trị DAO vẫn chưa tìm ra giải pháp hoàn hảo. Công cụ quản trị Snapshot được phát triển bởi cộng đồng Ethereum là sự lựa chọn phổ biến hiện nay. Nó cung cấp một không gian quản trị công khai và minh bạch, cho phép tải thông tin lên IPFS thông qua chữ ký ví mà không cần tiêu tốn phí gas.

Đối mặt với tầm nhìn phân phối vĩ đại này và cuộc cách mạng của hình thái tổ chức xã hội mới, chúng ta phải nhìn nhận sự tiến hóa của hệ tư tưởng này dưới góc độ phát triển, từ đó có thể tinh lọc một cách cụ thể hơn và khám phá sâu sắc hơn. Mặc dù tình hình thực tế đầy thách thức, nhưng đây cũng là quá trình phát triển tất yếu, tương lai của DAO vẫn tràn đầy khả năng vô hạn.