Gần đây, với sự phát triển của công nghệ blockchain và việc hoàn thiện khung pháp lý, việc mã hóa kỹ thuật số RWA (Real World Assets, tài sản thế giới thực) dần trở thành tiêu điểm chú ý của thị trường tài chính, Hong Kong, Mỹ, Singapore và các nơi khác đều đã có những phản ứng và thử nghiệm ở mức độ khác nhau. Trong khi đó, IPO (đợt phát hành cổ phiếu lần đầu) truyền thống vẫn là một phương thức quan trọng để các doanh nghiệp huy động vốn. Vậy, RWA và IPO có gì khác biệt? Những lợi thế của từng loại là gì? Doanh nghiệp nên lựa chọn như thế nào? Nhóm của Sa sẽ cùng các bạn bàn luận về mối quan hệ giữa hai phương thức này, nhằm cung cấp tham khảo cho các doanh nghiệp với nhu cầu khác nhau khi lựa chọn con đường huy động vốn.
01Nói qua về RWA và IPO là gì
RWA, tức là mã hóa kỹ thuật số tài sản thế giới thực, là việc chuyển đổi các tài sản tài chính truyền thống như quyền đòi nợ, bất động sản, khoản phải thu, phần vốn quỹ, hối phiếu, v.v., thành tài sản kỹ thuật số có thể lưu thông trên chuỗi bằng công nghệ Blockchain. Quá trình này không chỉ có thể nâng cao tính thanh khoản của tài sản mà còn giảm chi phí giao dịch và tăng tính minh bạch. Ví dụ, một công ty quỹ có thể đóng gói quyền lợi thu nhập từ các dự án bất động sản mà họ nắm giữ và phát hành chúng dưới dạng tiền ảo trên chuỗi, cho phép các nhà đầu tư trên toàn cầu tham gia giao dịch với mức rào cản thấp hơn.
IPO, tức là đợt phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng, là hành động mà doanh nghiệp lần đầu tiên phát hành cổ phiếu cho các nhà đầu tư công chúng và niêm yết trên sàn giao dịch chứng khoán. Đây là một trong những hình thức huy động vốn chính thức, lâu đời và có quy định giám sát phát triển nhất trong thị trường vốn, cần sự tham gia của các công ty kế toán, công ty luật và các trung gian môi giới chứng khoán, phải trải qua kiểm toán tài chính nghiêm ngặt, kiểm tra tính tuân thủ pháp lý, và lập các tài liệu như bản cáo bạch, đánh dấu sự chuyển mình của doanh nghiệp vào thị trường công khai.
02Một bảng nói rõ: Sự khác biệt chính giữa RWA và IPO
03Ưu điểm và đặc điểm riêng của IPO và RWA
RWA và IPO có một số điểm tương đồng, nhưng do logic huy động vốn của hai bên khác nhau, thực tế mỗi bên có những ưu điểm riêng.
RWA như một hình thức huy động vốn mới dựa trên công nghệ Blockchain, có những ưu điểm sau: （1）Ngưỡng đầu vào thấp và hiệu quả cao: RWA có thể chia nhỏ hạn mức đầu tư theo nhu cầu, chỉ cần vài trăm đồng hoặc thậm chí vài chục đồng là có thể tham gia, phù hợp với nhiều nhóm nhà đầu tư hơn. （2）Tăng cường tính thanh khoản: Các tài sản khó lưu thông như khoản phải thu hoặc quyền lợi thu nhập bất động sản có thể thực hiện giao dịch toàn cầu trên chuỗi. （3）Hiệu suất phát hành cao: Không phụ thuộc vào quy trình của các công ty chứng khoán truyền thống, không cần chờ đợi dài, sau khi xây dựng công nghệ hoàn thiện có thể phát hành nhanh chóng. （4）Tính minh bạch trên chuỗi: Tất cả các giao dịch được ghi lại trên chuỗi có thể truy xuất, tăng cường cơ chế tin cậy.
IPO là một phương thức huy động vốn truyền thống cho các doanh nghiệp tiến vào thị trường vốn, có những lợi thế sau: (1) Số tiền huy động cao: Một khi niêm yết thành công, doanh nghiệp thường có thể huy động hàng trăm triệu thậm chí hàng tỷ. (2) Nâng cao uy tín thương hiệu: Việc niêm yết có nghĩa là đã vượt qua sự kiểm tra nghiêm ngặt của cơ quan quản lý, có tác động tích cực lớn đến hình ảnh thương hiệu của doanh nghiệp. (3) Không gian hoạt động vốn rộng lớn: Thông qua các công cụ phát hành thêm, sáp nhập tái cấu trúc, kích thích quyền sở hữu, tận dụng thị trường vốn để nâng cao hiệu quả doanh nghiệp. (4) Cơ chế bảo vệ nhà đầu tư hoàn thiện: Môi trường giám sát tương đối quy củ, hệ thống phát triển và bảo vệ quyền lợi nhà đầu tư theo pháp luật. (5) Cơ sở nhà đầu tư rộng rãi: Bao gồm các nhà đầu tư tổ chức, cá nhân, v.v., thanh khoản thị trường phong phú.
04Sự khác biệt trong quản lý giữa IPO và RWA - Ví dụ tại Hồng Kông
Hồng Kông, với vai trò là trung tâm tài chính quốc tế giao thoa giữa Đông và Tây, luôn tìm kiếm sự cân bằng giữa tài chính truyền thống và tài chính mới nổi. Trong việc quản lý hai phương thức huy động vốn là RWA và IPO, Hồng Kông thể hiện rõ "định hướng quản lý khác biệt": nhấn mạnh tính tuân thủ nghiêm ngặt, công khai thông tin và bảo vệ nhà đầu tư đối với IPO; trong khi đó, đối với RWA lại có thái độ tương đối cởi mở, khuyến khích đổi mới nhưng cũng dần dần đưa vào quản lý.
Hệ thống IPO của Hồng Kông từ lâu đã tuân theo khung quy định nghiêm ngặt của "Quy chế Chứng khoán và Hợp đồng Tương lai", quy trình niêm yết được giám sát chung bởi Sở Giao dịch Chứng khoán Hồng Kông và Ủy ban Chứng khoán và Hợp đồng Tương lai (SFC), bao gồm nhiều giai đoạn như bảo lãnh, điều tra thẩm định, xem xét kiểm toán, công bố thông tin, tỷ lệ sở hữu công chúng, v.v., đảm bảo rằng các doanh nghiệp niêm yết có hiệu suất tài chính ổn định, khả năng hoạt động bền vững và cấu trúc quản trị tốt. Sự giám sát chặt chẽ này không chỉ bảo vệ quyền lợi của nhà đầu tư mà còn nâng cao uy tín của thị trường Hồng Kông.
So với đó, việc quản lý RWA của Hồng Kông thể hiện tư duy thử nghiệm "bao dung thận trọng". SFC trong những năm gần đây thường xuyên phát hành thông tư quản lý liên quan đến tài sản mã hóa, dần dần thiết lập sandbox quản lý, hệ thống cấp phép cho nhà cung cấp dịch vụ tài sản ảo, và đưa các loại Token RWA vào danh mục sản phẩm đầu tư đủ điều kiện để thử nghiệm quản lý. Ví dụ, thông tư "Về các sản phẩm đầu tư được Ủy ban Chứng khoán công nhận mã hóa" được phát hành vào năm 2023 đã lần đầu tiên làm rõ rằng nhà cung cấp sản phẩm phải chịu trách nhiệm về độ tin cậy trong quản lý và vận hành của các sắp xếp mã hóa, cần đảm bảo tương thích với nhà cung cấp dịch vụ, và cũng phải giải thích độ tin cậy của các sắp xếp liên quan theo yêu cầu của Ủy ban Chứng khoán, nếu cần thiết phải có đánh giá xác minh từ bên thứ ba và ý kiến pháp lý, cho thấy Hồng Kông đang cố gắng đạt được sự cân bằng giữa tiến bộ tài chính và bảo vệ nhà đầu tư.
05Một bảng nói rõ: Khách hàng phù hợp với IPO và RWA
06Viết ở cuối: IPO và RWA - Bổ sung chứ không thay thế
Chúng ta nên nhận thức rằng, RWA không phải là sự thay thế cho IPO, mà là sự bổ sung và tái cấu trúc cho hệ thống tài chính truyền thống. Nó cung cấp cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ và những người nắm giữ tài sản những kênh tài chính chưa từng có, nâng cao khả năng tiếp cận tài chính; trong khi đó, IPO vẫn là con đường then chốt cho doanh nghiệp hướng tới sự trưởng thành, ôm lấy thị trường công chúng và vốn toàn cầu. Đối với doanh nghiệp, cần lựa chọn hoặc kết hợp hợp lý RWA và IPO dựa trên giai đoạn phát triển, nhu cầu tài chính, cấu trúc tài sản và chiến lược của mình. Trong tương lai, với việc cơ chế quản lý trưởng thành, rào cản công nghệ giảm và mức độ chấp nhận của thị trường tăng, RWA và IPO có khả năng cùng nhau xây dựng một hệ sinh thái tài chính đa dạng, minh bạch và hiệu quả hơn.
Trang này có thể chứa nội dung của bên thứ ba, được cung cấp chỉ nhằm mục đích thông tin (không phải là tuyên bố/bảo đảm) và không được coi là sự chứng thực cho quan điểm của Gate hoặc là lời khuyên về tài chính hoặc chuyên môn. Xem Tuyên bố từ chối trách nhiệm để biết chi tiết.
Tài trợ chọn IPO hay RWA? Đây là một câu hỏi đáng cân nhắc.
Gần đây, với sự phát triển của công nghệ blockchain và việc hoàn thiện khung pháp lý, việc mã hóa kỹ thuật số RWA (Real World Assets, tài sản thế giới thực) dần trở thành tiêu điểm chú ý của thị trường tài chính, Hong Kong, Mỹ, Singapore và các nơi khác đều đã có những phản ứng và thử nghiệm ở mức độ khác nhau. Trong khi đó, IPO (đợt phát hành cổ phiếu lần đầu) truyền thống vẫn là một phương thức quan trọng để các doanh nghiệp huy động vốn. Vậy, RWA và IPO có gì khác biệt? Những lợi thế của từng loại là gì? Doanh nghiệp nên lựa chọn như thế nào? Nhóm của Sa sẽ cùng các bạn bàn luận về mối quan hệ giữa hai phương thức này, nhằm cung cấp tham khảo cho các doanh nghiệp với nhu cầu khác nhau khi lựa chọn con đường huy động vốn.
01 Nói qua về RWA và IPO là gì
RWA, tức là mã hóa kỹ thuật số tài sản thế giới thực, là việc chuyển đổi các tài sản tài chính truyền thống như quyền đòi nợ, bất động sản, khoản phải thu, phần vốn quỹ, hối phiếu, v.v., thành tài sản kỹ thuật số có thể lưu thông trên chuỗi bằng công nghệ Blockchain. Quá trình này không chỉ có thể nâng cao tính thanh khoản của tài sản mà còn giảm chi phí giao dịch và tăng tính minh bạch. Ví dụ, một công ty quỹ có thể đóng gói quyền lợi thu nhập từ các dự án bất động sản mà họ nắm giữ và phát hành chúng dưới dạng tiền ảo trên chuỗi, cho phép các nhà đầu tư trên toàn cầu tham gia giao dịch với mức rào cản thấp hơn.
IPO, tức là đợt phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng, là hành động mà doanh nghiệp lần đầu tiên phát hành cổ phiếu cho các nhà đầu tư công chúng và niêm yết trên sàn giao dịch chứng khoán. Đây là một trong những hình thức huy động vốn chính thức, lâu đời và có quy định giám sát phát triển nhất trong thị trường vốn, cần sự tham gia của các công ty kế toán, công ty luật và các trung gian môi giới chứng khoán, phải trải qua kiểm toán tài chính nghiêm ngặt, kiểm tra tính tuân thủ pháp lý, và lập các tài liệu như bản cáo bạch, đánh dấu sự chuyển mình của doanh nghiệp vào thị trường công khai.
02 Một bảng nói rõ: Sự khác biệt chính giữa RWA và IPO
03 Ưu điểm và đặc điểm riêng của IPO và RWA
RWA và IPO có một số điểm tương đồng, nhưng do logic huy động vốn của hai bên khác nhau, thực tế mỗi bên có những ưu điểm riêng.
RWA như một hình thức huy động vốn mới dựa trên công nghệ Blockchain, có những ưu điểm sau: （1）Ngưỡng đầu vào thấp và hiệu quả cao: RWA có thể chia nhỏ hạn mức đầu tư theo nhu cầu, chỉ cần vài trăm đồng hoặc thậm chí vài chục đồng là có thể tham gia, phù hợp với nhiều nhóm nhà đầu tư hơn. （2）Tăng cường tính thanh khoản: Các tài sản khó lưu thông như khoản phải thu hoặc quyền lợi thu nhập bất động sản có thể thực hiện giao dịch toàn cầu trên chuỗi. （3）Hiệu suất phát hành cao: Không phụ thuộc vào quy trình của các công ty chứng khoán truyền thống, không cần chờ đợi dài, sau khi xây dựng công nghệ hoàn thiện có thể phát hành nhanh chóng. （4）Tính minh bạch trên chuỗi: Tất cả các giao dịch được ghi lại trên chuỗi có thể truy xuất, tăng cường cơ chế tin cậy.
IPO là một phương thức huy động vốn truyền thống cho các doanh nghiệp tiến vào thị trường vốn, có những lợi thế sau: (1) Số tiền huy động cao: Một khi niêm yết thành công, doanh nghiệp thường có thể huy động hàng trăm triệu thậm chí hàng tỷ. (2) Nâng cao uy tín thương hiệu: Việc niêm yết có nghĩa là đã vượt qua sự kiểm tra nghiêm ngặt của cơ quan quản lý, có tác động tích cực lớn đến hình ảnh thương hiệu của doanh nghiệp. (3) Không gian hoạt động vốn rộng lớn: Thông qua các công cụ phát hành thêm, sáp nhập tái cấu trúc, kích thích quyền sở hữu, tận dụng thị trường vốn để nâng cao hiệu quả doanh nghiệp. (4) Cơ chế bảo vệ nhà đầu tư hoàn thiện: Môi trường giám sát tương đối quy củ, hệ thống phát triển và bảo vệ quyền lợi nhà đầu tư theo pháp luật. (5) Cơ sở nhà đầu tư rộng rãi: Bao gồm các nhà đầu tư tổ chức, cá nhân, v.v., thanh khoản thị trường phong phú.
04 Sự khác biệt trong quản lý giữa IPO và RWA - Ví dụ tại Hồng Kông
Hồng Kông, với vai trò là trung tâm tài chính quốc tế giao thoa giữa Đông và Tây, luôn tìm kiếm sự cân bằng giữa tài chính truyền thống và tài chính mới nổi. Trong việc quản lý hai phương thức huy động vốn là RWA và IPO, Hồng Kông thể hiện rõ "định hướng quản lý khác biệt": nhấn mạnh tính tuân thủ nghiêm ngặt, công khai thông tin và bảo vệ nhà đầu tư đối với IPO; trong khi đó, đối với RWA lại có thái độ tương đối cởi mở, khuyến khích đổi mới nhưng cũng dần dần đưa vào quản lý.
Hệ thống IPO của Hồng Kông từ lâu đã tuân theo khung quy định nghiêm ngặt của "Quy chế Chứng khoán và Hợp đồng Tương lai", quy trình niêm yết được giám sát chung bởi Sở Giao dịch Chứng khoán Hồng Kông và Ủy ban Chứng khoán và Hợp đồng Tương lai (SFC), bao gồm nhiều giai đoạn như bảo lãnh, điều tra thẩm định, xem xét kiểm toán, công bố thông tin, tỷ lệ sở hữu công chúng, v.v., đảm bảo rằng các doanh nghiệp niêm yết có hiệu suất tài chính ổn định, khả năng hoạt động bền vững và cấu trúc quản trị tốt. Sự giám sát chặt chẽ này không chỉ bảo vệ quyền lợi của nhà đầu tư mà còn nâng cao uy tín của thị trường Hồng Kông.
So với đó, việc quản lý RWA của Hồng Kông thể hiện tư duy thử nghiệm "bao dung thận trọng". SFC trong những năm gần đây thường xuyên phát hành thông tư quản lý liên quan đến tài sản mã hóa, dần dần thiết lập sandbox quản lý, hệ thống cấp phép cho nhà cung cấp dịch vụ tài sản ảo, và đưa các loại Token RWA vào danh mục sản phẩm đầu tư đủ điều kiện để thử nghiệm quản lý. Ví dụ, thông tư "Về các sản phẩm đầu tư được Ủy ban Chứng khoán công nhận mã hóa" được phát hành vào năm 2023 đã lần đầu tiên làm rõ rằng nhà cung cấp sản phẩm phải chịu trách nhiệm về độ tin cậy trong quản lý và vận hành của các sắp xếp mã hóa, cần đảm bảo tương thích với nhà cung cấp dịch vụ, và cũng phải giải thích độ tin cậy của các sắp xếp liên quan theo yêu cầu của Ủy ban Chứng khoán, nếu cần thiết phải có đánh giá xác minh từ bên thứ ba và ý kiến pháp lý, cho thấy Hồng Kông đang cố gắng đạt được sự cân bằng giữa tiến bộ tài chính và bảo vệ nhà đầu tư.
05 Một bảng nói rõ: Khách hàng phù hợp với IPO và RWA
06 Viết ở cuối: IPO và RWA - Bổ sung chứ không thay thế
Chúng ta nên nhận thức rằng, RWA không phải là sự thay thế cho IPO, mà là sự bổ sung và tái cấu trúc cho hệ thống tài chính truyền thống. Nó cung cấp cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ và những người nắm giữ tài sản những kênh tài chính chưa từng có, nâng cao khả năng tiếp cận tài chính; trong khi đó, IPO vẫn là con đường then chốt cho doanh nghiệp hướng tới sự trưởng thành, ôm lấy thị trường công chúng và vốn toàn cầu. Đối với doanh nghiệp, cần lựa chọn hoặc kết hợp hợp lý RWA và IPO dựa trên giai đoạn phát triển, nhu cầu tài chính, cấu trúc tài sản và chiến lược của mình. Trong tương lai, với việc cơ chế quản lý trưởng thành, rào cản công nghệ giảm và mức độ chấp nhận của thị trường tăng, RWA và IPO có khả năng cùng nhau xây dựng một hệ sinh thái tài chính đa dạng, minh bạch và hiệu quả hơn.